Poradnik dla projektantów
Na pytanie dlaczego na blogu fotografa znajduje się tekst o audio/video odpowiedziałem już w tym tekście, który warto przeczytać, zanim zacznie się lekturę tego co poniżej. Poprzednio kwestie a/v poruszyłem bardziej ogólnie. Dziś przejdziemy do konkretów i technikaliów, bo jak się okazuje, temat wciąż jest na czasie. Ogólnie technika związana z projektowaniem kin domowych jest bardzo ale to bardzo rozbudowana. Jest ogrom konfiguracji i komplikacji. Głośniki mogą mieć przeróżne kształty i możliwości montażowe. Na potrzeby tego tekstu przyjąłem uproszczenie, że głośniki są duże i stojące, ale równie dobrze mogą być małe, ukryte itd.
Podstawowe kino domowe ma oznaczenie 5.1, czyli składa się z 2 głośników po lewej (FL) i prawej (FR) stronie ekranu, centralnego (C) pod ekranem i dwóch za kanapą SL i SR oraz subwoofera (SW).
Może być również 7.1 – wtedy z przodu jest identycznie, ale wokół kanapy stoją już 4 głośniki.
Może być też zestaw 5.2 lub 7.2, czyli z 2 subwooferami.
Dodatkowo ostatnio na popularności zyskują zestawy z kolejnymi 4 głośnikami w suficie, czyli układ Dolby Atmos. Ale to już za wiele.
Dziś skupimy się na najpopularniejszym układzie 5.1. Gdy to się zrozumie, to kolejne głośniki będą już tylko formalnością.
Amplituner kina domowego
Czyli serce całego systemu, do którego wchodzą wszystkie sygnały audio i wideo. To właśnie do wzmacniacza wielokanałowego podłącza się odtwarzacze, Apple TV, konsole do gier, dekodery telewizji kablowej czy satelitarnej itd. Następnie te sygnały są rozdzielane. Kablami audio dźwięk wędruje do głośników. Kablem HDMI do TV lub projektora.
Dodatkowo obecnie dostępne amplitunery mają również dostęp do radia internetowego i serwisów muzycznych jak np. Spotify. Dlatego warto pamiętać, żeby za szafką RTV umieścić gniazda internetowe LAN.
Poza tym trzeba pamiętać, że źródłem dźwięku może być również TV, gdy odtwarzany jest film z Netflixa, to obraz pozostaje na telewizorze, a dźwięk podawany jest kablem HDMI do amplitunera. Wtedy grają głośniki kina domowego, a nie wbudowane w telewizorze.
Głośniki do kina domowego
Czyli kolejny element układanki. Na potrzeby tego tekstu podzielę je na 2 grupy:
- pasywne
- aktywne
Tych pierwszych w kinie jest więcej. Głośnik pasywny to taki, który do działania potrzebuje zewnętrznego wzmacniacza (amplitunera, o którym pisałem wyżej).
Każdy z głośników połączony jest ze wzmacniaczem kablem miedzianym, na którym nie warto szczególnie oszczędzać, jeżeli instalacja ma działać przez lata.
Na etapie projektu warto jest ustalić ile głośników będzie za kanapą i w suficie, bo bruzdowanie wykończonych ścian może być bardzo kosztowne. Tak samo jak zrywanie listew przypodłogowych.
Trzeba też pamiętać że jeden przewód przypada na tylko jeden głośnik.
Natomiast głośnikiem aktywnym w kinie domowym jest subwoofer czyli głośnik niskotonowy grający basem. Do podłączenia konieczny jest kabel subwooferowy, (wychodzący z amplitunera) oraz standardowe gniazdo 230V.
Sub może stać w dowolnym miejscu, byle na podłodze. Czasami jest z przodu, blisko telewizora, lub z tyłu, ukryty za kanapą.
Podłączenie przewodów
Teraz coś, co tygryski lubią najbardziej, czyli porządkowanie przewodów. To, że projektanci nie lubią kabli na widoku jest oczywiste i nie podlega dyskusji. Zatem co zrobić, żeby było dobrze? Dobrym pomysłem będzie zamontowanie za szafką RTV takiego panelu ściennego. Z zewnątrz będą tylko krótkie przewody audio podłączone do amplitunera. Za panelem kable w ścianie połączone z głośnikami. Dla wygody podłączenia i estetyki kable audio mogą być zakończone złączami bananowymi.
Analogicznie za każdym z głośników warto zamontować taki panel, do którego następnie podłączany jest krótkim kablem audio głośnik.
Tutaj ważna uwaga. Choć w kinie mamy 5 głośników, to z reguły głośnik centralny jest blisko amplitunera i można go połączyć przewodem bezpośrednio. Wtedy pozostają tylko 4 panele na 2 głośniki po bokach z przodu i 2 z tyłu.
Tymczasem subwoofer, poza gniazdem elektrycznym 230V musi być podłączony kablem z końcówką RCA (popularny chinch). Chyba, że znajduje się na tyle blisko amplitunera, że można go podłączyć bezpośrednio, z pominięciem gniazd w ścianie.
Ciekawym pomysłem będzie, oczywiście jeżeli jest taka możliwość techniczna, zamontowanie pod podłogą rurek PVC 32 mm. W ten sposób kabli nie trzeba montować w ścianie. Każdy z nich jest przeciągnięty w rurce między amplitunerem a konkretnym głośnikiem, który finalnie maskuje otwór w podłodze. Dzięki temu kable stają się już praktycznie niewidzialne. Warto również zapytać o głośniki, które mają podejście do montażu przewodów od dołu, jak np Dali Fazon f5. Tanio w tym przypadku nie będzie, ale efekt za to wyśmienity.
Kolejnym elementem, o którym warto wspomnieć, jest projektor i ekran. Przed przystąpieniem do projektowania takiego rozwiązania warto jest pamiętać o kilku kwestiach:
- czy będzie zamontowany telewizor i projektor, czy tylko sam projektor – nie wszystkie amplitunery mają 2 wyjścia HDMI na 2 urządzenia
- koniecznie jest pociągnięcie kabla HDMI w miejsce gdzie znajduje się projektor
- warto również pamiętać o kablach LAN do projektora
- gdzie będzie zamontowany projektor, czy będzie stał na półce nad kanapą, czy będzie podwieszony pod sufitem, a może będzie opuszczał się na windzie
- warto w przypadku projektora poruszyć temat sterowania z inwestorem lub specjalistą od inteligentnego domu – wtedy jednym przyciskiem uruchamiana jest zarówno winda jak i projektor
Jak widać projekt kina to nie jest czarna magia. Poza tym co już napisałem warto też pamiętać o wentylacji szafki RTV. Urządzenia się grzeją, warto żeby się nie przegrzewały. Ponadto jeżeli będzie ich dużo, to warto pomyśleć o zamykanym, ale przewiewnym froncie szafki. I jeżeli będzie ich dużo, to będą potrzebne gniazdka. Najlepiej gdy jest ich 8-10.
Mam nadzieję, że pomogłem. Jeżeli po lekturze pojawią się pytania, to zachęcam do kontaktu. Postaram się rozwiać wszelkie wątpliwości.
